ครบ 75 ปีสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ย้อนหลังเหตุการณ์ 1 คืนก่อนสมเด็จพระจักรพรรดิญี่ปุ่นออกประกาศยอมแพ้สงครามอย่างเป็นทางการ

แม้ญี่ปุ่นจะเพลี่ยงพล้ำมาตลอดนับตั้งแต่พ่ายให้กับกองทัพสหรัฐฯ ในยุทธการมิดเวย์ แต่ด้วยความ ‘ยอมตายไม่ยอมแพ้’ สงครามจึงยืดเยื้อต่อมาอีกสามปี จนสุดท้ายถูกบอมบ์ด้วยระเบิดปรมาณูสองลูกในวันที่ 6 และ 9 สิงหาคม ปี 1945 สถานการณ์บังคับให้บรรดาผู้นำต้องคิดหนักเรื่องชะตากรรมของประเทศ

ณ ตอนนั้น กองทัพญี่ปุ่นได้ถอยร่นจนมาสู่ดินแดนมาตุภูมิ ได้มีผู้นำบางกลุ่มเคลื่อนไหวเพื่อขอยุติสงคราม โดยหวังว่าจะหลงเหลือผลประโยชน์จากต่างแดนไว้บ้าง แต่ล้วนล้มเหลวเพราะไม่อาจต้านทานฝ่ายอำนาจทหารได้

นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นในขณะนั้นได้ทำสิ่งที่ไม่เคยมีมาก่อน คือขอพระราชวินิจฉัยจากองค์พระจักรพรรดิ ซึ่งพระองค์ทรงตอบกลับมาว่า ‘ถึงเวลาที่เราจะต้องยอมรับในสิ่งที่ยอมรับไม่ได้…เราจำต้องกล้ำกลืนน้ำตาตัวเอง และตัดสินใจอนุมัติข้อเสนอให้ยอมรับคำประกาศของฝ่ายสัมพันธมิตร’

คืนวันที่ 14 สิงหาคม พระจักรพรรดิทำการบันทึกเสียงคำประกาศยอมรับเงื่อนไขของฝ่ายสัมพันธมิตร เพื่อเตรียมเผยแพร่ทางวิทยุในวันที่ 15 สิงหาคม

แต่ทหารฝ่ายปฏิบัติการของกองทัพเรือฝ่ายสัมพันธมิตรยังไม่รู้เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นภายในของญี่ปุ่น ย่ำรุ่งของวันที่ 15 สิงหาคม กองบินจากเรือ HMS Indefatigable โดยคำสั่งกัปตันเควนติน เกรแฮม (Quentin Graham) เตรียมเข้าโจมตีพื้นที่เป้าหมายรอบโตเกียว

เกิดการเข้าปะทะกันระหว่างทั้งสองฝ่ายอย่างดุเดือด ทหารบาดเจ็บและเสียชีวิต

หลังเวลาล่วงเข้าสู่ตอนสาย ขณะกองบินที่เหลือกำลังบินกลับเรือ พวกเขาแปลกใจที่พบเห็นธงถูกชักขึ้นด้วยข้อความ ‘ยกเลิกการเป็นปรปักษ์กับญี่ปุ่น’

ประชาชนชาวญี่ปุ่นรวมตัวใกล้จุดกระจายเสียง บ้างรวมกันหน้าวิทยุ รอคอยเวลาเที่ยงวัน เพื่อรับฟังเสียงประกาศจากองค์พระจักรพรรดิฮิโรฮิโตะ

นั่นคือคำประกาศที่ว่าญี่ปุ่นแพ้สงครามแล้วจริง ๆ

พระองค์รับสั่งกับประชาชนว่า ‘จงอดทนกับสิ่งที่ยากเกินทานทนและจงยอมรับความเจ็บปวดในความทุกข์สุดอดกลั้น’

กลางทะเล

ลูกเรือบนเรือทุกลำต่างโห่ร้องด้วยความยินดี มีการเฉลิมฉลองกันตามแบบฉบับราชนาวี

‘ไม่อยากจะเชื่อ มันจบลงแล้ว ไม่ต้องเตรียมตัวรับคำสั่ง ไม่ต้องกังวลระเบิดพลีชีพ เรารู้สึกดีใจกันมาก เราฉลองกันหัวทิ่มหัวตำ’ ลูกเรือบนเรือ HMS Victorious เล่าให้ฟัง

บนเรือ HMS Formidable ลูกเรืออีกคนเล่าว่า ‘เหลือเชื่อจริง ๆ ที่ทุกอย่างจบแล้ว ทั้ง ๆ ที่สองสัปดาห์ก่อนรู้สึกราวกับสองปี ผมรู้สึกยินดีที่ผ่านมาได้และเห็นจุดจบของสงคราม’

อ้างอิง